Gaz Kelebeği Nedir?
Gaz kelebeği, motora girecek havanın oranını ayarlayarak emme manifoldu na aktarmaya yarar. Dizel motorlarda bulunmaz. Gaz kelebeği gaz pedalına bastıldığında istenen oranı gaz pedalı konum sensöründen ECU ya (Elektronik Kontrol Ünitesi) aktarır. ECU ise, gaz kelebeğine sinyal gönderir ve gaz kelebeğinin açılmasını sağlar. Benzinli motorlarda bir yanma oluşabilmesi için belirli oranlarda hava ve yakıt karışımına ihtiyaç vardır.
Karışım Çeşitleri
1. İdeal Karışım
2. Zengin Karışım
3. Fakir Karışım
1. İdeal Karışım: Benzinli araçlarda en iyi yanma oranı 14/1 ‘dir. Yani içeriye 1 birim yakıt ve 14 birim de hava alır. Motor kontrol ünitesi tüm yük ve performans şartlarını değerlendirerek yanma tipini otomatik olarak ayarlar. İdeal yanma oranına ulaşınca motor maximum performansa kadar ulaşmasa da bir iyileşme olur ve yakıt sarfiyatı azalır.
2. Zengin Karışım: Yakıt oranı oldukça yüksek hava oranı ise çok azdır. Motorun bunu yapmasının nedeni ondan güç beklentisi içine olmamızdır. Hızlı araç kullanıyorsanız, devamlı yüksek devir yapıyorsanız veya genellikle dik bir rampalarda araç güce ihtiyacınız olduğunu algılar ve hava oranını düşürerek yakıt oranını arttırır. Yanmadaki yakıt oranını arttırmak daha fazla yakıt sarfiyatı ve egzoz emisyonlarının yükselmesine neden olur. Bu motorun boğulmasına neden olur.
3. Fakir Karışım: Hava oranı artar ve yakıt oranı düşer. Yakıt sarfiyatını düşürebilmek amacı ile yanmayı çok fakirleştirirseniz bu sefer araçta devamlı stop etme gibi sorunlar olabilir. Düz yolda normal şekilde sürüş yaparken gaz pedalına çok az bastığınızda veya hiç basmayıp motorun kendi gücünde gittiğinde motor otomatik olarak kullanır.
Gaz kelebeği açıldığı oranda içeriye hava girecektir. Bu parça arızalandığında acil olarak müdahale edilmelidir.
Gaz Kelebeği Arıza Belirtileri
Gaz kelebeğinin ana görevi içeriye alınan hava oranının belirlenmesi olduğu için karşımıza çıkan arızalar da hava ile ilişkili yanma sorunları olur. Gaz kelebeği arızalarını sıralayabiliriz:
Motor Arıza Işığı Yanması: Kritik bir arıza olduğu için yeni tip araçlarda mutlaka motor arıza lambasını yakacaktır.
Geç Çalışma: İlk marşa bastığınızda zorlanma olabilir. Araç karışım oranını ayarlayamadığı için zor çalışır. Kışın soğuk havalarda otomobiliniz zengin karışımla çalışır. Bu oranları tutturamazsa çalışmada bir tutarsızlık olabilir.
Rölantide Dalgalanma: Rölantide gaz vermediğiniz halde kendi kendine devir yükselip düşüyorsa veya stop ediyorsa karışım oranlarında sorun vardır. Hava oranını çok yüksek ve yakıta karışmazsa yanma oluşmaz ve stop eder.
Gaz kelebeği arızalı ize değiştirilmelidir, arızalı değil ise temizlenmelidir. Eğer sensör arızalı ise o zaman gaz kelebeğini değiştirmek yerine yalnızca sensörünü değiştirmek gerekir. Her iki parçada da arıza yoksa CleanDrive ile temizlik sorunları çözer.
